Oversteek Azoren naar Falmouth (England)

Dag 1 (21 juni 2012)
Zoals bekend heb ik een hekel aan wachten. Dus ook nu direct nadat ik wakker was geworden om iets na zevenen uit Angra do Heroísmo vertrokken. Er stond niet zo veel wind en dan nog SE. Toch besloten om de zuidkust niet op de motor te doen maar met 2 slagen richting oosten te gaan en dan op 47 graden verder. Gedurende de dag nam de wind toe tot 5 Bft en af en toe een beetje miezerregen. Met deze halve windse koers betekent dat een snelheid die tussen de 6,5 - 7,5 knoop lag. Topsnelheid. Qua fauna tot drie maal toe dolfijnen gehad. In de boot hoor je ze al piepen: "Richard, Richard, kom je kijken....?". Via de marifoon met het Nederlandse zeiljacht 'Friends' contact gehad. Ik had ze pas voor het eerst op Horta ontmoet. Afgesproken om in de avond aan een Nederlands radionetje op 8131 kHz deel te nemen maar niemand daar. Ook op andere frequenties is het stil. Nog voordat het donker werd kruist me de 67 voets catamaran 'Spindrift' met een snelheid van 26 (!) knopen. Zelf was ik ook trots op mijn 7 knopen... In de nacht nam de wind toe tot 20 knopen dus maar een rif erin gezet. Slaapt iets rustiger en in snelheid nagenoeg geen verschil. En in de ochtend werd het resultaat bekend. 152 NM in 24 uur! Een nieuw dagrecord! Nog slechts 1030 NM te varen. Graag nog zo'n dag...
Afgelegd afstand: 152 NM.

Dag 2 (22 juni 2012)
En dan de tweede dag. Het begon met nog steeds schitterende snelheden maar langzaam nam de wind af tot 3-4 Bft en dus daalde de bootsnelheid tot een schamele 3,5 - 4 knopen. De temperatuur is met 23 graden wel prima (warmtefront al gepasseerd) maar juist hierdoor begint in de middag mist op te komen. Het is slechts een dunne deken met een zicht van zo'n 150 meter maar de zon komt er lekker doorheen.  

De wind is naar het zuidwesten gedraaid. Het is nu wachten op de hardere wind. De Winlink-contacten via SSB verlopen slecht. Het Nederlands station PA3DUV is er helaas mee gestopt. Na lang prutsen en proberen uiteindelijk mijn positierapport maar via VE1YZ te Halifax verstuurd maar nog geen nieuwe Gribfiles binnen. Wel weerfaxen van Northwood opgenomen. In plaats van hardere wind nam de wind af tot 3 Bft. Op een voor de windse koers levert me dat slechts 2-3 knopen snelheid op. Met alle zeilen op en de boom in de genua de nacht in.
Afgelegde afstand: 98 NM.

Dag 3 (23 juni 2012)
Door de geringe snelheid voor de wind schommelt de boot lichtjes. Maar wat slaapt dat lekker! De eerste nacht was weer wennen maar deze tweede nacht was goddelijk. De miezerregen kon dit niet verpesten. Gelukkig begon het in de ochtend het al een beetje meer te waaien en de zon kwam er ook heel even bij. Dit met een beetje stroom in de rug en een grondsnelheid boven de 5 knopen tovert een glimlach op mijn gezicht. Op naar de 20-25 knopen wind. Naast de visser vannacht deze ochtend wederom een andere zeiler gezien.

In een periode van dichte mist nam de wind toe tot 5 Bft. De mist verdween uiteindelijk weer maar ook de lekkere wind. In de late middag kwam de wind terug maar het fluctueerde behoorlijk tussen 3 en 6 Bft en uiteindelijk stabiliserend op 5-6 Bft. Het eerste rif zit er in. Na een voortreffelijke maaltijd (nasi uit blik en satésaus) nog met s/y Friends via SSB gebabbeld. De anderen (Zsa Zsa, Robijne en Zeevonk) zijn nagenoeg niet verstaanbaar.
Afgelegd afstand: 139 NM

Dag 4 (24 juni 2012)
De wind is toch iets verder aangetrokken en vlagerig. Regelmatig staat er 26 knopen aan ware wind en mijn snelheid is boven de 7 knopen. Voor meer rust toch maar een tweede rif gezet. De gribfiles lieten eerder nog zien dat het na vandaag erg rustig wordt maar dat is nu al weer anders. Ik was al bezig om het hoge druk gebied in de Golf van Biskaje en Finisterre te krullen maar dit gebied wordt snel weggeduwd. Het ziet er naar uit dat de oceaan me op 29 juni nog op een zeewaardige manier uitzwaait met 7 Bft. Maar dat is nog ver weg. Zoals een spelleider behoort te zeggen: 'ach, er kan nog van alles gebeuren' (de Freek de Jonge variant laat ik maar even achterwege). Op het eind van de ochtend zwakt de wind af tot 5 Bft en vaar ik reefloos verder. Dit is mijn baaldag van deze tocht. De dag voelt niet lekker en het is grauw, grijs, heiig, vochtig, fris en af en toe een beetje regen. Kortom depressief weer. Nee, dan de Carieb. Alhoewel, het is daar nu bloedheet met een zeer hoge relatieve vochtigheid. Met lekker eten en muziek deze dag maar volmaken. In de avond neemt de wind toe tot 20 knopen dus maar weer het eerste rif gezet.
Afgelegde afstand: 135 NM

Dag 5 (25 juni 2012)
Ik val in herhaling omdat het weer dat ook doet. Grauw, grijs en mistig en SW 5-6 Bft. Het grote voordeel is dat ik naar verwachting voor de komende dagen (meer dan) voldoende wind heb richting Falmouth. Is varen in dichte mist met 6-7 knopen net zoiets als rijden op de snelweg, cruisecontrol aanzetten en dan met de kinderen op de achterbank gaan kleuren? Nou nee, belangrijkste verschillen zijn dat ik mijn technische hulpmiddelen (AIS transponder en radar) aan heb en dat de aanwezigheid van andere schepen zéér klein is. Dus stukje kansberekening. De commerciële vaart dendert ook met 20 knopen gewoon voort.
Op zo'n dag als deze ben ik redelijk veel tijd bezig met het weer (gribfiles opvragen; weerkaarten ontvangen en nadenken over de beste te volgen route). Daarnaast veel lezen. Maar ook af en toe iets anders. Wat bijvoorbeeld om half zeven 's ochtends bij 6 Bft op een slingerend schip met 2 lifelines om, de ramen lappen? Door de opgedroogde zoutsprays van de laatste dagen kon ik niet meer door de ramen van mijn buiskap kijken. Door de mist is binnen alles klam dus uit luxe mijn dieselkachel maar aangedaan.

In de ochtend merkte ik dat mijn grootzeil als een zak erbij hing. Verdorie, de grootzeilval is losgeschoten. Ik had al bedenkingen bij de door mijzelf aangebrachte benaaide takeling maar na inspectie onderweg naar de Azoren was alles nog goed. Waarschijnlijk toch door schavielen losgekomen. Met de val die nu in de mast is geschoten heb ik een probleem. Opnieuw inbrengen lukt niet onderweg en de rest van de tocht alleen op de genua is niet aantrekkelijk. De oplossing: de kraanlijn vervangen door de oorspronkelijke val en aan het uiteinde twee blokken bevestigen voor de nieuwe grootzeilval en de kraanlijn. 

Na twee uur werken op een slingerend schip is het me gelukt. Ik kan mijn grootzeil zetten maar door de blokken bovenin kan ik het niet helemaal doorhijsen. Dus Cunninghamhole gebruiken. Bij licht weer is dat prima en gaat het harder waaien (en dat gaat het op a.s. donderdag: 7 Bft) kan ik gewoon mijn riffen zetten. Weer tevreden.
In de middag eindelijk enkele uren zon. Wat is dat heerlijk na alle troosteloze dagen! En op een zonnige afsluiting van deze dag eet je natuurlijk spaghetti die je in de leeskuip buiten nuttigt (nadat eerst je bord een zwieper heeft gemaakt met overbekende gevolgen). De nacht was rustig en de zee was adembenemend. Elke verstoring van het wateroppervlak zoals een brekende golf of je eigen zog, werd lichtgevend. 
Afgelegde afstand: 118 NM.

Dag 6 (26 juni 2012)
De truc met de kachel is nu elke ochtend standaard geworden. Even alles warm en droger krijgen. Ik heb nu zo'n halve knoop stroom mee. Dat is een aangenaam voordeel op de nu beperkte snelheid van 3,5 knoop. De weersverwachting laat zien dat ik a.s. donderdag 28 knopen wind over me heen krijg. Aangezien gribfiles altijd optimistisch zijn en slecht een gemiddelde afgeven moet ik van 7-8 Bft uitgaan. Leuk is anders. Deze dag is er wederom een van grijze luchten, nevelig en een beetje motregen. Dat grauwe begint me danig de keel uit te hangen. Verwend jong met z'n Caribisch blauw ... In de nacht, wanneer ook anders, breekt een 8 mm bout van mijn neerhouder doormidden. Snel gerepareerd en weer terug het bed in. Vervolgens nog drie keer eruit gegaan om eerst een rif te zetten, vervolgens het weer eruit te halen en uiteindelijk de motor te starten. Er stond nog maar 6 knopen wind maar met een vervelende deining.
Afgelegde afstand: 120 NM

Dag 7 (27 juni 2012)
Om 05:00 de motor uit. Stilte. De wind is gedraaid naar het zuidoosten met windkracht 4. Grauw, grijs en mistig. Bekend recept. In de loop van de dag zwakt de wind nog wat verder af en draait langzaam naar het zuidwesten. Overal om me heen zie ik vreemde laaghangende wolken.

De barometer gaat neerwaarts maar niet dramatisch; 2-3 hPa per 3 uur. De golven beginnen al in hoogte te groeien maar de wind blijft nog achter. Pas in de avond neemt de wind iets toe en in de nacht sterkt het aan tot 5-6 Bft. Helaas is de richting zuidwest zodat ik weer voor de wind vaar welk niet mijn favoriete koers is. Gezien de vooruitzichten ga ik geen boom voor de genua zetten. Wel een eerste rif gezet. Niets schokkends gebeurd of gedaan. De voorraad voedsel in de bilge is nu op. De laatste blikken waren behoorlijk verroest maar de inhoud was prima. 
Afgelegde afstand: 108 NM.

Dag 8 (28 juni 2012)
Iets na vieren opgestaan. Lekker geslapen. De zonsopkomst was magnifiek.

Kruisend kwam het 979 voet lange containerschip 'Melina'. Op een afstand van 1,5 mijl heb ik haar opgeroepen en gevraagd naar mijn zichtbaarheid op radar en AIS. De antwoorden waren ontluisterend. Op radar was ik niet zichtbaar aangezien de stuurman het bereik standaard op 24 NM had staan. Voor AIS was het antwoord: 'ik zal eens op mijn AIS scherm kijken'; o, ja hoor ik zie je met je IMO-nummer (hij bedoelt MMSI-nummer). Kortom hij had me dus niet in de gaten. Nee, dit geeft vertrouwen! Zelf opletten is dus het credo. 
Onderstaande weerkaart laat het lage druk gebied en isobaren zien zuidwest ten opzichte van Engeland die het weer deze dag beheerste.

Zoals verwacht kwam de harde wind in de loop van de ochtend. Rond het middaguur had ik 32 knopen wind wapperen en daar bleef het gelukkig bij. Van een andere zeiler (Zeevonk)  20 NM verderop gehoord dat hij een maximum van 42 knopen wind heeft geregistreerd. Vanuit het eerste rif naar het tweede gegaan en uiteindelijk op het derde rif met een puntje genua de dag volgemaakt. De golven bouwden zich goed op tot gemiddeld 3,5 meter. Het is en blijft een imponerend gezicht. Wat ben je maar een klein mensje met een klein bootje op deze plas. 

In deze video lijken de golven klein. In werkelijkheid 3,5 meter gemiddeld.

De wind begon in de middag iets te ruimen waardoor de golven ook uit twee richting kwamen. Sya heeft herhaaldelijk rake klappen van brekers gekregen; met name schuin van achteren. Slechts eenmaal een brekende golf in de kuip gehad. Ik ben zo blij met mijn zware langkieler. Juist op dit soort momenten toont Sya haar zeewaardigheid. 

Foto door de kajuitraam genomen. 

Ondanks dat het af en toe zonnig was toch voor het grootste deel binnen gezeten. De wind is dan wel zuidwestelijk maar de aanvoerrichting is noord. Snijdend koud. Voor het eerst weer een thermoshirt aan. In de ingang twee schutborden geplaatst met daarover het spatscherm. De tijd maak je dan wel vol met lezen; ouderwets met een papieren boek. Maar zodra ik door het raam dolfijnen zie ga je toch naar buiten. In de kuip welteverstaan en niet op de boeg. De dolfijnen surfen onder water op de golven. Het is bijzonder om te ervaren dat zodra je merkt dat de wind maar een paar knopen afneemt; het waait dan nog steeds 7 Bft; je het gevoel krijgt dat het voorbij is en je weer alles kan. Pas in de avond merkte je dat het echt afnam maar de zee reageert later. In de avond overgegaan naar het tweede rif.
Afgelegde afstand: 120 NM.

Dag 9 (29 juni 2012)
Ik sta steeds vroeger op. Nu was het 03:00 vanwege de vele scheepvaart. Ik zit nu in de aanloop naar Het Kanaal. De wind was iets verder afgenomen tot 20-22 knopen dus 2e rif eruit en een stuk genua bijzetten. Tempo maken want ik wil morgen bij daglicht in Falmouth aankomen.
Van de overgang van de oceaan naar het continentaal plat gelukkig niets gemerkt (overgang van waterdiepte van 2 kilometer naar 200 meter). Doordat de wind nog 6 Bft was en de swell van gisteren had ik steile, brekende golven verwacht maar het bleef achterwege. De dag begon mooi met een blauwe lucht en een zon maar snel kwamen er wat wolken met wat miezerregen. Over met de pret. De wind nam in de middag af maar gelukkig is de avond weer wat toe.
De neerhouder is wederom kapot gegaan. Nu is de cam cleat volledig afgebroken. De blokken van de neerhouder zijn al een maat forser dan nodig zou moeten zijn maar nog steeds niet bestand tegen de optredende krachten. Vanwege alle franse vissertjes en andere scheepvaart ben ik naar slaapjes van 20 minuten gegaan. Zeker niet mijn slaapfavoriet. Dit betekent heel veel keer uit je slingerkooi klimmen en weer erin klimmen. Je wordt er moe van.
Afgelegde afstand: 133 NM.

Dag 10 (30 juni 2012)
Ik voer voor de wind met een uitgeboomde genua en vol grootzeil terwijl de wind was aangetrokken tot 24 knopen. Wel mooie snelheden maar om 04:00 toch maar een rif gezet (ok Camille?). Hé, en wat hebben we daar? Zon en een blauwe lucht? Heerlijk! Ik kan weer buiten verblijven en de luikingang kan open. De wind zwakt weer iets af en neemt weer toe maar het blijft zo rond 17 en 25 knopen hangen. Mijn snelheid ligt tussen 6,5 en 7,5 knopen dus racen. Sya ruikt de kust. En om vijf minuten na enen in de middag: land in zicht! Een zeiler vindt het heerlijk om te vertrekken maar aankomen is ook érg leuk. Met wat gemanoeuvreer mijn boot om half zeven in de jachthaven van Falmouth aangelegd. Moe maar zeer voldaan en wederom trots. Na mijn avondeten uit blik om negenen naar bed gegaan en 12 uur geslapen. Ik was dus wel een beetje moe...
Afgelegde afstand: 62 NM.

Overweging ná het bier
Totaal gevaren afstand: 1208 NM in 9 dagen en 10 uur. Gemiddelde snelheid: 5,3 knopen.
Al met al was deze tocht de minst leuke van de lange tochten. Er niet zo veel plezier aan beleefd. Redenen hiervoor zijn: mijn sabbatical year is nu bijna over (snif); zeer weinig zon gezien maar juist erg grauw weer met mist en miezerregen; de temperatuur is niet aangenaam met name als er een harde wind staat; door deze temperatuur en miezerregen is ook de luikingang afgeschermd. Buiten in de kuip zijn om te lezen o.i.d. is er niet mee bij zonder volledig ingepakt te zijn. Je verblijft dus voor het grootste deel binnen. Ja dan wordt het alsof je ín de caravan onderweg naar Frankrijk gaat. De frisheid aan boord neemt ook af. Doordat alles zo zout is en de vochtige lucht begint na enige tijd alles muf te ruiken of dat schimmelvorming optreedt. Febrêze kan er niet meer tegenop. Ik hoop dat ik nog wat stralend zomerweer mag pakken tijdens de laatste tochten richting thuishaven.

Nagekomen: bij het nalopen van mijn boot twee verbazingwekkende beschadigingen gevonden aan het lummelbeslag. Het geeft zeer goed aan hoe groot de krachten zijn.
- 10 mm RVS bout is verwrongen tot een worm. Reeds vervangen.
- 20 mm RVS doorvoer van het rolsysteem is verbogen. Vervanging wordt een winterklus.